Ons echte instinct is niet het door testosteron aangedreven mannelijke voortplantingsgevechtsprincipe. Vechten is voor kleuters, voor diegenen die luisteren en spreken nog niet onder de knie hebben. Diegenen die angst hebben voor taal, omdat het hun machtsmisbruik ontsluiert.
Het menselijk instinct is juist wel muziek, gevoel, taal, communicatie, gelijkwaardigheid en creatieve samenwerking. Gevoelens van afkeer en pijn bij het aanschouwen van geweld tonen ons ware instinct. We willen samen overleven. Anderen niet beschadigen. Anderen blij maken. Anderen helpen. Zorgen voor anderen. Genieten van de natuur, het water en je zintuigen. Jezelf ontwikkelen naar je beste versie. Blijven groeien, net als de natuur blijft groeien. Het is bovenal verbinding en vriendschap. Liefde.
Uit VOOR ONZE DOCHTERS van Monika Bankert
Vorige week was ik in de Rode Hoed bij de Abel Herzberglezing. Frans Timmermans, de bebaarde lijsttrekker van de combinatie PvdA-Groenlinks, stond achter de katheder. Hij vroeg zich af of de korte lontjes, de agressie en de vervaagde normen in de samenleving verband houden met weggespoeld zelfvertrouwen. Het (zelf)vertrouwen dat ertoe zou moeten leiden dat ons betere ik de overhand krijgt en daarmee ons in staat stelt er samen een beter land van te maken. De tip van vandaag gaat over onze betere ik.
Tip nummer 10 heeft, net als tip 8 en 9 en de twee komende tips betrekking op ons groepsleven, het derde niveau van de Menselijkheidsindex*. Hier zijn ook twee welzijnsvoorwaarden aan gekoppeld.
Voor een goed begrip van de twee welzijnsprincipes van ons groepsleven moet ik eerst dé drie natuurlijke kernwaarden van het leven uitleggen. Vandaag is het de beurt aan natuurlijke kernwaarde 3 ‘Gelijkwaardigheid’.
De quote uit VOOR ONZE DOCHTERS refereert aan het ons menselijke instinct en de gelijkwaardigheid daarin. Gelijkwaardigheid is, samen met zorgzaamheid en vrijheid, de basis van ons groepsleven als mens. Een groepsleven dat is gebaseerd op – in de woorden van Frans Timmermans – ons betere ik. Hoe we mens zijn geworden, heb ik onderzocht in VOOR ONZE DOCHTERS.
Wat betekent gelijkwaardigheid in de natuur?
Het betekent dat binnen groepen een zodanige gelijkwaardige behandeling plaatsvindt. Zodat iedereen in de groep zich veilig voelt en bij de groep wil blijven. En dat de conflicten niet tot schade leiden bij groepsleden. Groepsleden hebben belang bij gelijkwaardigheid om samen te overleven. Ook in ecosystemen is er sprake van gelijkwaardigheid en kan het ene niet zonder het andere. Samen overleven wij. We hebben elkaar nodig. Met liefdevolle gelijkwaardige interactie voelen we ons fijn en verliezen we het minste energie.
De natuur stimuleert gelijkwaardigheid en daarom is het naast vrijheid en zorgzaamheid een natuurlijke kernwaarde. Van deze drie kernwaarden kunnen alle overige waarden worden afgeleid.
Onze overheid is, net als bij de andere kernwaarden vrijheid en zorgzaamheid, ook de grote coördinator van de gelijkwaardigheid, en de daarvan af te leiden waarde van rechtvaardigheid. Voor de organisatie van rechtsbescherming en het tegengaan van machtsmisbruik en onderdrukking, maar ook bijvoorbeeld voor het waardig omgaan met eenieder in onze samenleving. Daar ontbrak het soms de laatste jaren aan. De menselijke maat werd vergeten.
Denk aan hoe de belastingdienst velen mensen ernstig heeft benadeeld in de toeslagenaffaire, hoe de aardbevingschade van de Groningers te laat en onvoldoende werd gecompenseerd en hoe de werknemers in de zorg en het onderwijs relatief zijn onderbetaald en zuchten onder een hoge werkdruk. Aan de andere kant zien de burgers dat vervuilende bedrijven, zoals Tata Steel, te lang door mogen gaan ten koste van de gezondheid van de omwonenden.
Ik vind het heel ernstig dat vele mensen in ons land niet waardig en respectvol zijn behandeld door de overheid en de politiek. Het leidt ertoe dat zij het vertrouwen in de overheid en de politiek, én in zichzelf, hebben verloren. Vanuit hun wanhoop gedragen zij zich destructief en agressief, en krijgt hun betere ik geen ruimte om zich te laten zien.
Vrij naar de woorden van Frans Timmermans: dé voorwaarde voor herstel van het vertrouwen van de burger in de overheid is dat deze overheid eerst als uitgangspunt neemt dat zij de burger vertrouwt. Bijvoorbeeld door alle regels te schrappen die gebaseerd zijn op wantrouwen.
Naar analogie van de generieke wijsheden: zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten. Het gedrag van de burgers is een spiegel van het gedrag van de overheid en politiek.
Daarom deze boodschap aan onze nieuwe lijsttrekkers: ‘Behandel de inwoners van dit land zoals jezelf behandeld wilt worden: gelijkwaardig en met vertrouwen!
*De Menselijkheidsindex bestaat uit vijf niveaus met ieder twee voorwaarden, in totaal dus tien voorwaarden. Wij zijn een sociale diersoort en leven in groepen om te overleven. Beloningshormonen van vriendschappelijk- en liefdescontact, maar ook van samenwerking stimuleren ons groepsgedrag. Ons instinctmatige groepsleven is het derde niveau van de menselijkheidsindex. De natuurlijke kernwaarden spelen in ons groepsleven een grote rol.
De derde natuurlijke kernwaarde is gelijkwaardigheid. Overleven in groepen en in ecosystemen heeft baat bij gedrag dat gebaseerd is op gelijkwaardigheid. Samen overleven wij. We hebben elkaar nodig. Met liefdevolle gelijkwaardige interactie voelen we ons fijn en verliezen we het minste energie.
Meer informatie over de Menselijkheidsindex kun je vinden op mijn website monikabankert.com, waaronder een gratis ebook over de Menselijkheidsindex en ook informatie voor lezingen over dit onderwerp.
#menselijkheidsindex #tienwelzijnsvoorwaarden #detienvoorwaardenvoormenselijkwelzijn #welzijn #geluk #verantwoordelijkheid #vrijheid #zorgzaamheid #gelijkwaardigheid #dewaardendegasten #franstimmermans #pvdagroenlinks #toekomstigegeneraties #tweedekamer #lijsttrekkers #verkiezingen #gelijkwaardigheid #betereik #respect #vertrouwen #menselijkemaat #natuurlijkekernwaarden #kernwaarden #natuur #onzetoekomst
